Право на штрајк

Правото како што гласи во националното законодавство

Правото на штрајк е гарантирано со Уставот на Република Македонија (член 38).
Правото на штрајк е пропишано и со Законот за работни односи (член 236).

Посебните услови под кои здравствените работници може да го реализираат своето право на штрајк ги регулира Законот за здравствена заштита ­ „работниците во здравствените организации правото на штрајк можат да го остварат под услови да не се доведува во опасност животот и здравјето на граѓаните кои бараат здравствена заштита“ (член 171­а).

„Заради отстранување на штетните последици кои можат да настанат од неукажување на здравствена заштита на граѓаните за време на штрајк, органот на управување во здравствената организација е должен да обезбеди итна медицинска помош и минимална функција на сите организациски делови во процесот на работата.

Врз основа на преземените мерки работниците се должни да постапуваат по соодветните наредби.

Доколку работниците не постапат по соодветните наредби, директорот е должен да го обезбеди остварувањето на работниот процес со заменување на соодветни работници.

Работниците кои не ги извршуваат работните обврски вршат потешка повреда на работната дисциплина која претставува основа за престанок на работниот однос. Работите и задачите заради отстранување на штетните последици кои можат да настанат од неукажување на здравствена заштита на граѓаните за време на штрајк, со општ акт ги утврдува здравствената организација“ (член 171­б).

Дополнителни прописи

Во смисла на соодветна примена на овие одредби од аспект на функционирање на здравствената заштита во услови на штрајк, значајна е функцијата на Државниот санитарен и здравствен инспекторат. Според Законот за санитарна и здравствена инспекција, „санитарната и здравствената инспекција опфаќаат инспекциски надзор над спроведувањето на законите и другите прописи донесени врз основа на законите од областа на санитарно­хигиенската, епидемиолошката и на здравствената заштита на населението, здравственото осигурување и евиденциите во областа на здравството. Инспекцискиот надзор ги опфаќа просторот, објектите, просториите, уредите и опремата, дејностите и лицата кои вршат здравствена дејност, како и лицата кои на кој било начин можат штетно да влијаат врз здравјето на луѓето“ (член 2).

Етички кодекси

Кодексот на медицинската деонтологија на Лекарската комора на Македонија го уредува правото на лекарот ако утврди несоодветно однесување на пациентот, да го предупреди, а во краен случај и да го прекине процесот на лекувањето, освен ако здравствената состојба на болниот бара итна медицинска помош. Доколку не постои конкретна опасност за животот на пациентот или друга потреба од неодложна лекарска интервенција, лекарот има право да бара изземање од натамошното лекување на пациентот во случај на постоење блиска род нинска или емотивна врска; барања од пациентот, неговото семејство или старателот, кои се во спротивност со начелата на лекарската етика и Кривичниот законик; меѓусебен правен спор; доколку смета дека неговите стручни способности не се доволни за давање на потребната лекарска помош. Изземањето лекарот
го бара во писмена форма од раководителот на здравствената институција (член 30).

Устав на РМ

Закон за работни односи

Закон за здравствена заштита